Việc lựa chọn phương pháp tránh thai là một bước quan trọng trong cuộc sống của mỗi phụ nữ, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi tác, tình trạng sức khỏe, lối sống và sở thích cá nhân. Hiện nay có nhiều phương pháp tránh thai khác nhau, mỗi phương pháp có những ưu điểm và nhược điểm riêng. Điều quan trọng là phải hiểu rằng phương pháp tránh thai phù hợp với người này có thể không phù hợp với người khác, vì vậy trước khi quyết định, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ, làm các xét nghiệm cần thiết và chọn phương pháp phù hợp nhất với bản thân.
Các loại phương pháp tránh thai và đặc điểm của chúng
Thuốc tránh thai (viên uống tránh thai)
Ưu điểm:
- Hiệu quả cao khi sử dụng đúng cách (99%).
- Điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt.
- Giảm đau khi có kinh và nguy cơ mắc các bệnh về buồng trứng, tử cung.
- Bảo vệ khỏi một số loại ung thư.
Nhược điểm:
- Cần uống mỗi ngày vào một giờ cố định.
- Có thể có tác dụng phụ như đau đầu, thay đổi tâm trạng, tăng cân, tình trạng da xấu đi.
- Không phù hợp với phụ nữ hút thuốc trên 35 tuổi hoặc có bệnh lý về tim mạch.
- Lưu ý: Thuốc tránh thai không bảo vệ khỏi các bệnh lây qua đường tình dục.
Bao cao su (nam và nữ)
Ưu điểm:
- Bảo vệ khỏi các bệnh lây qua đường tình dục.
- Không có tác dụng phụ vì không ảnh hưởng đến cơ thể phụ nữ.
- Dễ sử dụng và sẵn có.
Nhược điểm:
- Hiệu quả thấp hơn so với các phương pháp tránh thai khác (khi sử dụng đúng cách là 98%, sử dụng thông thường là 85%).
- Có thể bị rách.
- Một số phụ nữ hoặc nam giới có thể bị dị ứng với cao su latex.
Tiêm tránh thai (tiêm hormone tránh thai)
Ưu điểm:
- Tác dụng lâu dài - một mũi tiêm có tác dụng từ 8 đến 12 tuần.
- Tiện lợi (không cần nhớ uống hàng ngày).
- Phù hợp cho phụ nữ không thể hoặc không muốn sử dụng thuốc tránh thai.
Nhược điểm:
- Có thể có tác dụng phụ như tăng cân, đau đầu, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt.
- Sau khi ngừng sử dụng, có thể mất vài tháng để khả năng sinh sản trở lại bình thường.
- Không bảo vệ khỏi các bệnh lây qua đường tình dục.
Vòng tránh thai (IUD)
Ưu điểm:
- Hiệu quả rất cao (hơn 99%).
- Có thể sử dụng lâu dài từ 3 đến 10 năm, tùy thuộc vào loại vòng.
- Không cần làm gì hàng ngày.
Nhược điểm:
- Có thể gây đau bụng kinh hoặc khó chịu khi sử dụng lần đầu.
- Cần thủ thuật y tế để đặt vòng.
- Trong một số trường hợp có thể gây viêm hoặc nhiễm trùng.
- Lưu ý: Không phù hợp với phụ nữ chưa sinh con hoặc có các bệnh lý viêm nhiễm vùng chậu.
Cấy ghép (cấy ghép tránh thai)
Ưu điểm:
- Hiệu quả rất cao.
- Tác dụng lâu dài (từ 3-5 năm).
- Phù hợp cho phụ nữ không muốn lo lắng về việc tránh thai hàng ngày.
Nhược điểm:
- Cần một thủ thuật y tế để cấy ghép.
- Có thể có tác dụng phụ như chu kỳ kinh nguyệt không đều, đau đầu, mụn.
- Không bảo vệ khỏi các bệnh lây qua đường tình dục.
Miếng dán tránh thai và vòng âm đạo
Ưu điểm:
- Dễ sử dụng.
- Hiệu quả cao.
- Điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt và giảm đau khi có kinh.
Nhược điểm:
- Không bảo vệ khỏi các bệnh lây qua đường tình dục.
- Có thể có tác dụng phụ như đau đầu, buồn nôn, thay đổi tâm trạng.
Phương pháp theo dõi ngày rụng trứng (phương pháp lịch và đồ thị nhiệt độ)
Ưu điểm:
- Tự nhiên và không ảnh hưởng đến cơ thể.
- Không có tác dụng phụ.
Nhược điểm:
- Hiệu quả thấp (khoảng 75%).
- Cần sự chú ý và kỷ luật.
- Không bảo vệ khỏi các bệnh lây qua đường tình dục.
Tránh thai khẩn cấp (thuốc tránh thai khẩn cấp)
Ưu điểm:
- Có thể sử dụng trong các tình huống khẩn cấp để ngăn ngừa mang thai ngoài ý muốn.
- Dễ tiếp cận.
Nhược điểm:
- Hiệu quả thấp hơn so với các phương pháp tránh thai khác.
- Chỉ sử dụng trong trường hợp quan hệ tình dục không bảo vệ hoặc bao cao su bị rách.
- Không bảo vệ khỏi các bệnh lây qua đường tình dục.
Cách chọn phương pháp phù hợp?
Tham khảo ý kiến bác sĩ
Trước khi chọn phương pháp tránh thai, quan trọng là bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ sản phụ khoa. Bác sĩ sẽ thăm khám, hỏi về tình trạng sức khỏe và lối sống của bạn, đồng thời tư vấn phương pháp phù hợp nhất với sở thích và tình trạng sức khỏe của bạn.
Xét nghiệm và kiểm tra
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu bạn làm xét nghiệm hormone, siêu âm vùng chậu hoặc kiểm tra khác để loại trừ các bệnh lý hoặc chống chỉ định khi sử dụng một số phương pháp tránh thai.
Lựa chọn cá nhân
Việc chọn phương pháp tránh thai cũng phụ thuộc vào lối sống của bạn. Ví dụ, nếu bạn hút thuốc hoặc có bệnh tim mạch, không phải phương pháp nào cũng phù hợp, và bác sĩ sẽ giúp bạn chọn lựa phương pháp an toàn.
Thử nghiệm vài phương pháp
Có thể bạn sẽ cần thời gian để tìm ra phương pháp tốt nhất và thoải mái nhất cho mình. Một số phụ nữ bắt đầu với thuốc tránh thai, số khác lại chọn bao cao su hoặc tiêm tránh thai. Đôi khi, bạn cần thời gian để tìm ra phương pháp lý tưởng phù hợp với mình.
Khi nào cần đến bác sĩ?
Nếu bạn gặp phải tác dụng phụ từ phương pháp tránh thai (chẳng hạn như đau đầu mạnh, thay đổi cân nặng, trầm cảm) hoặc nếu phương pháp gây khó chịu cho bạn, hãy đến bác sĩ để xem xét lại kế hoạch tránh thai.
Kết luận
Việc chọn phương pháp tránh thai là một quá trình cá nhân, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tình trạng sức khỏe, lối sống và sở thích cá nhân. Để đưa ra quyết định hợp lý, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ, thực hiện các xét nghiệm cần thiết và thảo luận tất cả các lựa chọn. Hãy nhớ rằng mỗi phương pháp tránh thai đều có ưu điểm và nhược điểm riêng, và phương pháp phù hợp với người này có thể không phù hợp với người khác.
