Cần làm gì khi thường xuyên ợ chua và đau dạ dày?

Ợ chua và đau dạ dày thường xuyên là những triệu chứng có thể chỉ ra các rối loạn khác nhau của hệ tiêu hóa. Những cảm giác khó chịu này có thể là dấu hiệu của các rối loạn chức năng hoặc bệnh lý nghiêm trọng, như viêm dạ dày, loét dạ dày, bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) và những vấn đề khác. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu nguyên nhân, cách chẩn đoán và các phương pháp điều trị giúp giảm bớt tình trạng này.

Nguyên nhân của ợ chua và đau dạ dày thường xuyên

Viêm dạ dày

Viêm dạ dày là tình trạng viêm niêm mạc dạ dày, có thể gây ra đau bụng, buồn nôn và ợ chua. Nguyên nhân của viêm dạ dày có thể là nhiễm khuẩn (ví dụ, vi khuẩn Helicobacter pylori), lạm dụng rượu, dùng một số loại thuốc hoặc căng thẳng.

Loét dạ dày hoặc tá tràng

Loét là những tổn thương niêm mạc dạ dày hoặc ruột có thể gây ra cơn đau dữ dội, đặc biệt là sau khi ăn, cùng với ợ chua, đôi khi có vị chua hoặc đắng. Loét có thể do nhiễm Helicobacter pylori hoặc việc sử dụng lâu dài thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs).

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD)

GERD là tình trạng axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra chứng ợ nóng, ợ chua và đau dạ dày. Bệnh này có thể xảy ra sau bữa ăn hoặc vào ban đêm khi bệnh nhân nằm.

Rối loạn tiêu hóa và rối loạn động lực

Các bệnh như chứng khó tiêu (dyspepsia) có thể gây đau bụng, ợ chua, đầy hơi và cảm giác khó chịu tổng thể. Trong những trường hợp này, chức năng động học của dạ dày và ruột có thể bị rối loạn.

Chế độ ăn uống sai và ăn quá no

Ăn quá no, ăn nhanh hoặc ăn thực phẩm béo, chiên hoặc cay có thể gây ra khí thừa trong dạ dày, dẫn đến ợ chua và đau bụng.

Yếu tố tâm lý

Căng thẳng, lo âu và lo lắng có thể gây ra các rối loạn chức năng tiêu hóa, như sự nhạy cảm quá mức của dạ dày, gây ra cơn đau và ợ chua.

Các triệu chứng kèm theo ợ chua và đau dạ dày

Ợ chua và đau dạ dày có thể đi kèm với các triệu chứng khác giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác:

Buồn nôn và nôn

Buồn nôn kèm theo ợ chua có thể là dấu hiệu của viêm dạ dày, loét hoặc GERD.

Ợ nóng

Ợ nóng xảy ra khi axit dạ dày kích thích niêm mạc thực quản. Đây là triệu chứng phổ biến của bệnh trào ngược dạ dày thực quản.

Đầy hơi

Cảm giác căng thẳng và đầy hơi, kèm theo ợ chua, thường gặp ở những người có rối loạn động lực hoặc chứng khó tiêu.

Ợ chua có vị chua hoặc đắng

Nếu ợ chua có vị chua hoặc đắng, điều này có thể chỉ ra lượng axit dư thừa trong dạ dày hoặc trào ngược.

Đau tăng lên sau bữa ăn

Cơn đau xảy ra sau bữa ăn có thể là dấu hiệu của loét hoặc viêm dạ dày. Cơn đau có thể tăng lên sau khi ăn thực phẩm chua, cay hoặc béo.

Chẩn đoán nguyên nhân gây đau và ợ chua

Để xác định chính xác nguyên nhân gây ợ chua và đau dạ dày, bác sĩ cần thực hiện một số xét nghiệm:

Xét nghiệm máu và nước tiểu

Các xét nghiệm này giúp phát hiện các quá trình viêm có thể liên quan đến viêm dạ dày, loét hoặc nhiễm trùng.

Siêu âm ổ bụng

Siêu âm có thể giúp phát hiện các bệnh như viêm túi mật hoặc viêm tụy, cũng có thể gây đau bụng.

Nội soi dạ dày (FGDS)

Nội soi là phương pháp cho phép bác sĩ quan sát niêm mạc dạ dày và tá tràng để phát hiện viêm, loét hoặc khối u.

Xét nghiệm Helicobacter pylori

Để chẩn đoán nhiễm khuẩn Helicobacter pylori, sử dụng một xét nghiệm đặc biệt, vì vi khuẩn này là nguyên nhân chính gây viêm dạ dày và loét.

X-quang có cản quang (nội soi có chất cản quang)

Phương pháp này giúp phát hiện các vấn đề như trào ngược dạ dày thực quản hoặc rối loạn động lực của dạ dày và ruột.

Điều trị ợ chua và đau dạ dày

Điều trị bằng thuốc
Tùy thuộc vào chẩn đoán, điều trị có thể bao gồm các loại thuốc sau:

Thuốc kháng axit — giúp trung hòa axit dư thừa trong dạ dày, giảm tần suất ợ chua và ợ nóng.

Thuốc ức chế bơm proton (PPI) — các thuốc như omeprazol và lansoprazol giúp giảm sản xuất axit trong dạ dày, điều trị viêm dạ dày và loét.

Kháng sinh — nếu viêm dạ dày hoặc loét do nhiễm Helicobacter pylori, bác sĩ sẽ chỉ định kháng sinh.

Thuốc cải thiện động lực tiêu hóa — như domperidone, có thể được sử dụng để điều trị chứng khó tiêu và các rối loạn tiêu hóa.

Điều trị bằng chế độ ăn uống
Chế độ ăn uống đúng cách đóng vai trò quan trọng trong điều trị đau dạ dày và ợ chua:

Ăn nhiều bữa nhỏ, thường xuyên — điều này giúp tránh làm quá tải dạ dày.

Loại bỏ thực phẩm cay, béo và chua — những thực phẩm này có thể kích thích niêm mạc dạ dày và làm trầm trọng thêm triệu chứng.

Ăn thực phẩm giàu chất xơ — rau quả, ngũ cốc giúp cải thiện tiêu hóa.

Thay đổi lối sống

Bỏ thuốc lá và rượu — thuốc lá và rượu kích thích niêm mạc dạ dày và có thể làm tăng nguy cơ viêm dạ dày và loét.

Kiểm soát căng thẳng — thư giãn, yoga và thiền có thể giúp giảm các triệu chứng liên quan đến lo âu và căng thẳng.

Tập thể dục — tập thể dục thường xuyên giúp cải thiện tiêu hóa và giảm căng thẳng.

Khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Nếu bạn thường xuyên bị đau dạ dày và ợ chua kèm theo các triệu chứng như:

Cơn đau mạnh không giảm trong vài giờ

Có máu trong nôn hoặc phân

Sút cân đột ngột

Buồn nôn và nôn kéo dài nhiều ngày

Hãy đến gặp bác sĩ ngay. Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của các bệnh nghiêm trọng như loét, viêm dạ dày hoặc thậm chí ung thư dạ dày.

Dữ liệu khoa học và khuyến nghị

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các bệnh lý dạ dày-ruột như viêm dạ dày và loét là một trong những bệnh phổ biến nhất trên thế giới. Việc chẩn đoán và điều trị sớm là rất quan trọng để tránh tình trạng bệnh tiến triển và phát triển các biến chứng nghiêm trọng như thủng loét hoặc ung thư dạ dày.

Nghiên cứu từ Hiệp hội Gastroenterology Hoa Kỳ cho thấy, việc tuân thủ chế độ ăn uống hạn chế thực phẩm béo và chua cùng với việc sử dụng thuốc kháng axit sẽ giúp giảm tần suất đau dạ dày và ợ chua ở những bệnh nhân bị GERD và viêm dạ dày.

Khuyến nghị kết luận

Ợ chua và đau dạ dày thường xuyên có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Để tránh các bệnh lý nghiêm trọng hơn, bạn cần gặp bác sĩ để chẩn đoán và điều trị kịp thời. Chế độ ăn uống hợp lý, tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ và thay đổi lối sống có thể giúp bạn thoát khỏi những triệu chứng khó chịu này và phục hồi chức năng tiêu hóa bình thường.