Các triệu chứng cho thấy vấn đề với gan

Gan là một cơ quan có nhiều chức năng quan trọng trong cơ thể, bao gồm giải độc, tổng hợp protein và vitamin, cũng như lưu trữ năng lượng. Khi gan gặp vấn đề, nó có thể dẫn đến những bệnh lý nghiêm trọng như xơ gan, viêm gan và bệnh gan nhiễm mỡ. Việc nhận diện sớm các triệu chứng liên quan đến vấn đề gan rất quan trọng để tránh các biến chứng. Bài viết này sẽ cung cấp các triệu chứng nhận diện, chẩn đoán và phương pháp điều trị bệnh gan.

Chức năng của gan

Gan là một trong những cơ quan lớn nhất trong cơ thể người, đóng vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất, hỗ trợ hệ miễn dịch và giải độc cơ thể. Dưới đây là các chức năng chính của gan:

Giải độc: Gan lọc các chất độc và chất có hại như rượu và thuốc.
Sản xuất protein: Gan tổng hợp các protein quan trọng, bao gồm albumin, giúp duy trì huyết áp.
Lưu trữ năng lượng: Gan lưu trữ glycogen, nguồn năng lượng dự trữ của cơ thể.
Điều hòa cholesterol: Gan tổng hợp cholesterol và điều hòa mức cholesterol trong máu.
Sản xuất mật: Mật giúp tiêu hóa chất béo trong ruột.

Các triệu chứng bệnh gan

Các bệnh lý của gan có thể xuất hiện với nhiều triệu chứng khác nhau. Một số triệu chứng có thể gặp ở nhiều bệnh lý khác nhau, trong khi một số triệu chứng đặc trưng cho các tình trạng cụ thể.

Đau vùng hạ sườn phải Một trong những triệu chứng đầu tiên của vấn đề gan có thể là cơn đau ở vùng hạ sườn phải, nơi gan nằm. Cơn đau có thể là đau âm ỉ, đau nhức hoặc đau sắc, tùy vào tình trạng của gan.

Vàng da và niêm mạc (vàng da) Vàng da là dấu hiệu rõ ràng của việc gan không hoạt động bình thường. Khi gan không thể xử lý bilirubin (chất tạo ra khi hồng cầu bị phá vỡ), bilirubin tích tụ trong máu, gây ra tình trạng vàng da và vàng mắt.

Mệt mỏi và yếu đuối Gan đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì năng lượng trong cơ thể. Khi gan không hoạt động tốt, có thể gây ra cảm giác mệt mỏi kéo dài và yếu đuối tổng thể. Điều này có thể do rối loạn trao đổi chất, sự tích tụ độc tố hoặc thiếu hụt protein quan trọng.

Thay đổi màu sắc nước tiểu và phân Khi bị bệnh gan, màu sắc của nước tiểu và phân có thể thay đổi:

Nước tiểu đậm: Mức độ bilirubin dư thừa có thể khiến nước tiểu có màu sẫm, giống như màu trà.
Phân sáng màu: Khi gan không sản xuất đủ mật, phân có thể trở nên sáng màu hoặc gần như trắng.

Phù và tăng kích thước bụng (ascites) Gan giúp duy trì mức protein trong máu, giúp điều hòa cân bằng nước và muối trong cơ thể. Khi chức năng gan suy giảm, có thể xảy ra tình trạng tích tụ dịch trong bụng, dẫn đến phình bụng (ascites).

Buồn nôn và nôn Vấn đề với gan có thể gây ra buồn nôn, nôn mửa và giảm cảm giác thèm ăn. Những triệu chứng này thường gặp trong các bệnh lý như viêm gan hoặc xơ gan.

Co giật và thay đổi hành vi Khi chức năng gan suy giảm, các triệu chứng thần kinh có thể xuất hiện, như co giật, mê sảng hoặc thay đổi hành vi. Điều này xảy ra do sự tích tụ của các chất độc trong cơ thể mà gan không thể xử lý.

Khô da và ngứa da Các chất độc không được gan loại bỏ có thể gây ra ngứa da. Ngoài ra, bệnh gan cũng có thể dẫn đến tình trạng da khô, liên quan đến sự rối loạn trao đổi chất của chất béo và protein.

Chẩn đoán bệnh gan

Khi xuất hiện các triệu chứng cho thấy vấn đề với gan, việc đến bác sĩ để chẩn đoán sớm rất quan trọng. Bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm sau đây để xác định nguyên nhân và tình trạng của gan.

Xét nghiệm máu Một trong những phương pháp chẩn đoán bệnh gan phổ biến là xét nghiệm máu. Các xét nghiệm chính bao gồm:

Xét nghiệm sinh hóa máu: Giúp xác định mức độ các enzyme như ALT (alanine aminotransferase), AST (aspartate aminotransferase), bilirubin và các chỉ số khác.
Chẩn đoán PCR: Để phát hiện các nhiễm trùng virus, như viêm gan B và C.

Siêu âm gan Siêu âm gan giúp bác sĩ nhìn thấy kích thước, cấu trúc và tình trạng của gan, cũng như phát hiện các bệnh lý như xơ gan hay bệnh gan nhiễm mỡ.

Chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) Những phương pháp này giúp tạo ra hình ảnh chi tiết của gan và phát hiện các thay đổi trong mô, khối u hoặc các quá trình viêm.

Sinh thiết gan Trong một số trường hợp hiếm, nếu chẩn đoán chưa rõ ràng, bác sĩ có thể yêu cầu sinh thiết gan, lấy mẫu mô nhỏ từ gan để phân tích.

Điều trị bệnh gan

Điều trị bệnh gan phụ thuộc vào loại bệnh và giai đoạn phát triển của nó. Việc phát hiện bệnh sớm sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng như xơ gan hoặc ung thư gan.

Điều trị bằng thuốc Tùy thuộc vào bệnh lý, bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc khác nhau:

Thuốc kháng virus: Dùng để điều trị viêm gan virus.
Thuốc bảo vệ gan: Hỗ trợ phục hồi tế bào gan.
Thuốc giảm đau: Để giảm cơn đau khi gan bị viêm.

Chế độ ăn uống Chế độ ăn uống lành mạnh rất quan trọng trong việc điều trị bệnh gan. Chế độ ăn cần giảm tải cho gan, bao gồm các món ăn nhẹ, giàu vitamin và khoáng chất. Nên tránh thực phẩm béo, rượu và các món ăn có nhiều độc tố.

Điều trị phẫu thuật Trong một số trường hợp, như ung thư gan, có thể cần phẫu thuật để loại bỏ một phần gan hoặc thậm chí là ghép gan.

Dùng phương pháp dân gian Một số thảo dược và thực phẩm chức năng như cây kế sữa, atisô và nghệ có thể giúp hỗ trợ sức khỏe gan. Tuy nhiên, trước khi sử dụng, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khuyến nghị từ bác sĩ

Để ngăn ngừa bệnh gan và duy trì sức khỏe gan, các bác sĩ khuyên bạn:

Tránh lạm dụng rượu.
Duy trì lối sống năng động và kiểm soát cân nặng.
Ăn uống lành mạnh, giàu rau củ, trái cây, protein và chất xơ.
Thực hiện các cuộc kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt nếu bạn có nguy cơ mắc bệnh gan (chẳng hạn như viêm gan hoặc béo phì).
Khi xuất hiện các triệu chứng như vàng da hoặc đau vùng hạ sườn phải, hãy đến bác sĩ để chẩn đoán.

Kết luận

Gan là cơ quan quan trọng trong cơ thể, và vấn đề với gan có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau. Việc phát hiện sớm các triệu chứng như vàng da, đau bụng, mệt mỏi hoặc thay đổi màu sắc nước tiểu và phân là rất quan trọng. Đừng trì hoãn việc thăm khám bác sĩ để có thể điều trị kịp thời, bảo vệ gan và tránh các hậu quả nghiêm trọng.