Viêm gân, hay còn gọi là viêm gân (tendinitis), là tình trạng viêm các gân, các mô nối cơ với xương. Bệnh này gây đau đớn, sưng, hạn chế vận động và có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống. Việc điều trị viêm gân không chỉ quan trọng mà còn cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa để ngăn ngừa tái phát.
Triệu chứng viêm gân
Viêm gân có thể biểu hiện theo nhiều cách khác nhau, tùy thuộc vào gân nào bị viêm, tuy nhiên các triệu chứng chính thường gặp bao gồm:
- Đau tại khu vực gân: Cơn đau tăng lên khi vận động hoặc khi tham gia hoạt động thể chất. Đau có thể là âm ỉ hoặc nhói.
- Hạn chế vận động: Gân bị viêm mất tính đàn hồi, gây khó khăn khi thực hiện các động tác thông thường.
- Sưng và đỏ: Khu vực bị viêm có thể sưng rõ rệt và cảm giác nóng khi chạm vào.
- Tiếng kêu hoặc cọt kẹt: Khi di chuyển hoặc uốn khớp, có thể xuất hiện âm thanh đặc trưng.
- Đau khi ấn: Vùng viêm trở nên nhạy cảm, gây đau ngay cả khi chạm nhẹ.
Nguyên nhân gây viêm gân
Viêm gân có thể phát triển từ nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng thường do các yếu tố sau:
- Căng thẳng quá mức: Tăng đột ngột cường độ hoạt động thể chất, vận động quá tải hoặc thực hiện những động tác lặp đi lặp lại (chẳng hạn khi chơi thể thao hoặc làm việc nặng).
- Chấn thương: Những tổn thương như căng gân, vết nứt nhỏ hay các tổn thương cơ học khác có thể dẫn đến viêm.
- Tuổi tác: Khi có tuổi, các mô trở nên ít đàn hồi hơn, khiến gân dễ bị tổn thương.
- Kỹ thuật sai khi tập luyện: Khi thực hiện các bài tập thể thao với tư thế sai hoặc kỹ thuật không đúng, gân phải chịu một áp lực không cần thiết.
- Bệnh lý mãn tính: Các bệnh như tiểu đường, viêm khớp thoái hóa, gout có thể khiến gân dễ bị viêm.
- Cử động lặp đi lặp lại: Tải trọng thể chất đồng đều trong thời gian dài, ví dụ như làm việc liên tục trên máy tính hoặc chơi nhạc cụ, có thể dẫn đến căng thẳng và viêm gân.
Cách điều trị viêm gân
- Nghỉ ngơi: Việc quan trọng nhất khi điều trị viêm gân là cho gân bị tổn thương thời gian phục hồi. Hạn chế vận động và tránh các hoạt động có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm. Việc cho gân nghỉ ngơi là rất cần thiết, đặc biệt là trong những ngày đầu tiên khi cơn đau mới xuất hiện.
- Chườm lạnh: Nên chườm đá vào khu vực bị viêm. Điều này giúp giảm sưng và viêm. Cần chườm đá trong khoảng 15–20 phút, vài lần trong ngày, đặc biệt trong 48 giờ đầu sau khi triệu chứng xuất hiện.
- Thuốc chống viêm: Việc sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs), như ibuprofen hoặc diclofenac, có thể giúp giảm đau và viêm. Tuy nhiên, trước khi sử dụng, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo không gặp phải tác dụng phụ.
- Vật lý trị liệu: Sau khi các triệu chứng cấp tính giảm bớt, bác sĩ có thể đề xuất các phương pháp vật lý trị liệu như sóng siêu âm, xoa bóp hoặc kích thích điện. Bác sĩ vật lý trị liệu cũng sẽ thiết kế một chương trình bài tập đặc biệt nhằm phục hồi sự linh hoạt và củng cố gân.
- Dụng cụ chỉnh hình: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể khuyến cáo sử dụng nẹp, băng hoặc đệm chân để giảm tải cho khu vực bị tổn thương. Điều này giúp giảm áp lực lên gân và thúc đẩy quá trình phục hồi.
- Tiêm steroid: Trong trường hợp viêm không đáp ứng với thuốc NSAIDs hoặc vật lý trị liệu, bác sĩ có thể đề nghị tiêm corticosteroid. Thuốc này giúp giảm viêm nhanh chóng, nhưng việc sử dụng lâu dài có thể làm suy yếu gân và gây ra các biến chứng.
Phẫu thuật: Trong các trường hợp nghiêm trọng, nếu viêm gân gây tổn thương mô hoặc không đáp ứng điều trị trong thời gian dài, có thể cần phẫu thuật để sửa chữa các tổn thương của gân.
Cách phòng ngừa viêm gân
- Khởi động đúng cách trước khi hoạt động thể chất: Việc khởi động giúp chuẩn bị cơ và gân trước khi chịu tải trọng. Các cơ và gân được làm nóng sẽ ít bị chấn thương hơn và giảm nguy cơ viêm.
- Kỹ thuật đúng khi tập luyện: Khi tham gia thể thao, quan trọng là phải giữ tư thế đúng và kỹ thuật chuẩn để tránh gánh nặng quá mức lên gân. Ví dụ, cần chú ý đến tư thế khi nâng tạ hay chạy bộ.
- Tăng cường độ tập luyện từ từ: Nếu bạn mới bắt đầu tập thể dục, hãy tăng cường độ từ từ. Việc tăng cường độ quá nhanh có thể dẫn đến chấn thương và viêm gân.
- Nghỉ ngơi và phục hồi: Không nên ép cơ thể làm việc quá sức. Sau các buổi tập luyện hoặc công việc thể chất nặng nhọc, cần cho cơ và gân thời gian phục hồi. Đừng quên rằng giấc ngủ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tái tạo mô.
- Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Một chế độ ăn uống lành mạnh có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của gân. Các chất đạm, vitamin C và E, cùng axit béo omega-3 giúp củng cố mô và giảm viêm.
- Sử dụng giày phù hợp: Để phòng ngừa viêm gân ở chân và đầu gối, cần mang giày phù hợp, hỗ trợ đúng tư thế và phân bổ đều tải trọng lên bàn chân.
Kết luận
Viêm gân là một vấn đề phổ biến cần được điều trị kịp thời. Khi có dấu hiệu viêm gân, bạn nên giảm cường độ hoạt động, sử dụng thuốc chống viêm và tham khảo ý kiến bác sĩ. Quá trình phục hồi có thể mất một thời gian, nhưng với phương pháp điều trị đúng đắn và các biện pháp phòng ngừa, bạn có thể tránh được các vấn đề mãn tính với gân.
