Cúm và cảm lạnh là hai bệnh lý mà chúng ta thường nhầm lẫn, vì chúng có thể có các triệu chứng tương tự. Tuy nhiên, có một số sự khác biệt quan trọng giúp bạn nhận biết được bệnh cúm hay cảm lạnh, từ đó có thể lựa chọn phương pháp điều trị đúng đắn và tránh các biến chứng.
Cảm lạnh và cúm là gì?
Cảm lạnh
Cảm lạnh là một bệnh vi rút đường hô hấp trên, thường do các loại vi rút như rhinovirus gây ra. Các triệu chứng điển hình là sổ mũi, ho, đau họng và các triệu chứng nhẹ khác. Cảm lạnh thường không gây biến chứng nghiêm trọng và sẽ tự khỏi trong vài ngày.
Cúm
Cúm là một bệnh vi rút cấp tính do vi rút cúm gây ra. Cúm có các triệu chứng rõ rệt hơn so với cảm lạnh và có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, chẳng hạn như viêm phổi hoặc làm trầm trọng thêm các bệnh lý mãn tính. Cúm thường kèm theo sốt cao và tình trạng suy nhược cơ thể.
Sự khác biệt chính giữa cúm và cảm lạnh
Mặc dù cúm và cảm lạnh có thể bắt đầu với các triệu chứng tương tự, nhưng chúng có một số khác biệt rõ rệt. Dưới đây là các điểm khác biệt chính.
Nhiệt độ cơ thể
- Cúm: Sốt cao, thường trên 38°C, xuất hiện đột ngột và kéo dài trong vài ngày. Sốt cao thường đi kèm với cảm giác ớn lạnh.
- Cảm lạnh: Sốt thường thấp (khoảng 37-37.5°C), ít khi sốt cao và thường kèm theo cảm giác mệt mỏi nhẹ.
Tình trạng của người bệnh
- Cúm: Đặc trưng bởi sự mệt mỏi rõ rệt, đau đầu, đau cơ và khớp. Người bệnh thường cảm thấy yếu đi rất nhiều, kèm theo mệt mỏi và ớn lạnh.
- Cảm lạnh: Các triệu chứng thường nhẹ hơn. Mệt mỏi và uể oải có thể xuất hiện, nhưng ít nghiêm trọng hơn so với cúm.
Sổ mũi và ho
- Cúm: Sổ mũi và ho có thể xuất hiện nhưng không phải là triệu chứng chính. Ho thường khô và không có đờm.
- Cảm lạnh: Sổ mũi là triệu chứng chủ yếu, kèm theo chảy nước mũi nhiều. Ho thường có đờm và dễ dàng khạc ra.
Đau họng
- Cúm: Đau họng có thể xuất hiện nhưng không thường xuyên và thường không nghiêm trọng bằng khi bị cảm lạnh.
- Cảm lạnh: Đau họng là một trong những triệu chứng phổ biến nhất, có thể từ nhẹ đến nặng.
Biến chứng
- Cúm: Cúm có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, viêm phế quản, viêm xoang hoặc làm trầm trọng thêm các bệnh lý mãn tính như hen suyễn.
- Cảm lạnh: Biến chứng ít gặp hơn, chủ yếu là các nhiễm trùng do vi khuẩn như viêm xoang hoặc viêm tai giữa.
Cách chẩn đoán cúm và cảm lạnh
Để chẩn đoán chính xác, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ. Bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm và kiểm tra để xác định bệnh lý bạn mắc phải.
Khám lâm sàng
Bác sĩ sẽ đánh giá các triệu chứng như sốt, tính chất ho, đau họng, cũng như tình trạng mệt mỏi chung của bệnh nhân. Việc cung cấp đầy đủ thông tin về các triệu chứng cho bác sĩ sẽ giúp chẩn đoán chính xác.
Xét nghiệm trong phòng thí nghiệm
- Xét nghiệm cúm: Các xét nghiệm đặc biệt như PCR có thể giúp xác nhận sự hiện diện của vi rút cúm trong cơ thể.
- Mẫu dịch mũi hoặc họng: Dùng để xác định các vi rút như rhinovirus và các vi rút gây cảm lạnh khác.
Xét nghiệm bổ sung
Nếu bệnh nhân phát triển các biến chứng, bác sĩ có thể yêu cầu chụp X-quang ngực để loại trừ viêm phổi hoặc các nhiễm trùng do vi khuẩn.
Điều trị cúm và cảm lạnh
Điều trị cảm lạnh
Điều trị cảm lạnh chủ yếu nhằm giảm các triệu chứng. Trong hầu hết các trường hợp, chỉ cần điều trị triệu chứng là đủ:
- Uống nhiều nước: Giúp làm ẩm niêm mạc và thúc đẩy quá trình hồi phục cơ thể.
- Thuốc chống vi rút: Trong những trường hợp hiếm hoi, nếu cảm lạnh do các vi rút như rhinovirus gây ra, bác sĩ có thể kê đơn thuốc.
- Thuốc giảm nghẹt mũi: Giúp giảm tắc nghẽn mũi và làm dễ thở.
Điều trị cúm
Điều trị cúm cần một phương pháp tích cực hơn, đặc biệt khi bệnh nhân có sốt cao:
- Thuốc chống vi rút: Thuốc như oseltamivir (Tamiflu) có thể giúp rút ngắn thời gian bệnh nếu bắt đầu sử dụng trong vòng 48 giờ đầu.
- Thuốc giảm đau và hạ sốt: Paracetamol hoặc ibuprofen giúp hạ sốt và giảm đau.
- Nghỉ ngơi và uống nhiều nước: Cần thiết để cơ thể hồi phục.
Biến chứng và khi nào cần gặp bác sĩ
Nếu bạn gặp phải các biến chứng như đau ngực dữ dội, khó thở, sốt cao không giảm trong vài ngày, hoặc tình trạng sức khỏe xấu đi, bạn cần lập tức đi khám bác sĩ.
Khuyến nghị của bác sĩ
- Tiêm phòng cúm: Khuyến khích tiêm phòng cúm hàng năm, đặc biệt đối với những người trong nhóm nguy cơ cao — trẻ em, người già và những người có bệnh lý mãn tính.
- Duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh: Ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn và ngủ đủ giấc giúp tăng cường hệ miễn dịch và ngăn ngừa bệnh tật.
- Vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên và tránh tiếp xúc gần với người bệnh giúp giảm nguy cơ bị nhiễm cúm và cảm lạnh.
Kết luận
Cúm và cảm lạnh là hai bệnh lý có thể có các triệu chứng tương tự, nhưng có những sự khác biệt quan trọng. Việc hiểu rõ những sự khác biệt này giúp bạn xác định chính xác bệnh và chọn phương pháp điều trị phù hợp. Lưu ý rằng cúm có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, vì vậy khi có các triệu chứng của bệnh cúm, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ ngay lập tức.
