Khó thở ở người cao tuổi có thể xuất hiện vì nhiều lý do, bao gồm những thay đổi liên quan đến tuổi tác, bệnh mãn tính hoặc các tình trạng cấp tính. Dưới đây là những tình huống chính, khuyến nghị và lời khuyên:
Những tình huống gây khó thở:
Hoạt động thể chất: Ngay cả những hoạt động nhẹ (đi bộ, leo cầu thang) cũng có thể gây khó thở do giảm khả năng chịu đựng thể chất.
Bệnh mãn tính: Suy tim, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), hen suyễn, thiếu máu.
Tình trạng cấp tính: Viêm phổi, thuyên tắc phổi, nhồi máu cơ tim, sự tái phát của các bệnh mãn tính.
Căng thẳng hoặc lo âu: Căng thẳng về cảm xúc có thể gây ra nhịp thở nhanh.
Béo phì hoặc lối sống ít vận động: Thừa cân và thể lực yếu có thể làm trầm trọng thêm tình trạng khó thở.
Bệnh mãn tính: Suy tim, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), hen suyễn, thiếu máu.
Tình trạng cấp tính: Viêm phổi, thuyên tắc phổi, nhồi máu cơ tim, sự tái phát của các bệnh mãn tính.
Căng thẳng hoặc lo âu: Căng thẳng về cảm xúc có thể gây ra nhịp thở nhanh.
Béo phì hoặc lối sống ít vận động: Thừa cân và thể lực yếu có thể làm trầm trọng thêm tình trạng khó thở.
Cần làm gì khi bị khó thở:
Dừng lại và nghỉ ngơi: Nếu khó thở xảy ra khi vận động, hãy ngừng hoạt động và ngồi xuống.
Chọn vị trí thoải mái: Ngồi với tay tựa hoặc nằm nửa người với đầu giường nâng cao.
Tạo luồng không khí tươi mát: Mở cửa sổ hoặc ra ngoài không gian thoáng.
Thở chậm và sâu: Hít vào qua mũi, thở ra qua miệng.
Sử dụng thuốc xịt (inhaler): Nếu khó thở liên quan đến hen suyễn hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và bác sĩ đã kê thuốc.
Tránh hoảng loạn: Lo âu sẽ làm tình trạng khó thở nặng thêm.
Chọn vị trí thoải mái: Ngồi với tay tựa hoặc nằm nửa người với đầu giường nâng cao.
Tạo luồng không khí tươi mát: Mở cửa sổ hoặc ra ngoài không gian thoáng.
Thở chậm và sâu: Hít vào qua mũi, thở ra qua miệng.
Sử dụng thuốc xịt (inhaler): Nếu khó thở liên quan đến hen suyễn hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và bác sĩ đã kê thuốc.
Tránh hoảng loạn: Lo âu sẽ làm tình trạng khó thở nặng thêm.
Khi nào cần gặp bác sĩ:
- Khó thở xuất hiện đột ngột mà không có lý do rõ ràng.
- Tình trạng đi kèm với đau ngực, chóng mặt, môi tím hoặc mất ý thức.
- Khó thở trở nên nghiêm trọng hoặc không giảm sau khi nghỉ ngơi.
- Xuất hiện phù nề ở chân, ho có đờm hoặc máu.
Cách phòng tránh khó thở:
Hoạt động thể chất thường xuyên: Tập thể dục nhẹ (đi bộ, tập thở) giúp cải thiện chức năng tim và phổi.
Kiểm soát cân nặng: Giảm cân giúp giảm tải cho tim và phổi.
Điều trị các bệnh mãn tính: Tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ và sử dụng thuốc đã được kê.
Tránh căng thẳng: Học các kỹ thuật thư giãn (thiền, yoga).
Ngừng hút thuốc: Hút thuốc làm tình trạng phổi trở nên tồi tệ hơn.
Dinh dưỡng hợp lý: Tránh ăn quá no, giảm lượng muối trong chế độ ăn.
Kiểm soát cân nặng: Giảm cân giúp giảm tải cho tim và phổi.
Điều trị các bệnh mãn tính: Tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ và sử dụng thuốc đã được kê.
Tránh căng thẳng: Học các kỹ thuật thư giãn (thiền, yoga).
Ngừng hút thuốc: Hút thuốc làm tình trạng phổi trở nên tồi tệ hơn.
Dinh dưỡng hợp lý: Tránh ăn quá no, giảm lượng muối trong chế độ ăn.
Lời khuyên hữu ích:
- Ngủ với đầu giường nâng cao để giúp dễ thở hơn vào ban đêm.
- Tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột và độ ẩm cao.
- Mặc đồ thoải mái, không bó sát lồng ngực.
- Uống đủ nước để tránh đặc quánh đờm.
Nếu tình trạng khó thở trở nên thường xuyên hoặc ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày, hãy chắc chắn gặp bác sĩ để chẩn đoán và điều trị.
