Cách trị ho do hút thuốc

Ho do hút thuốc không chỉ là một triệu chứng khó chịu mà còn là dấu hiệu cảnh báo từ cơ thể, cho thấy đường hô hấp đang bị tác động mãn tính bởi các chất độc hại có trong khói thuốc lá. Triệu chứng này thường đi kèm với ho kéo dài hoặc ho từng đợt kèm theo khạc đờm, và có thể chỉ ra sự phát triển của các bệnh lý nghiêm trọng hơn. Đối với nhiều người hút thuốc lâu năm, ho trở thành người bạn đồng hành thường xuyên, đặc biệt là vào buổi sáng. Tuy nhiên, mặc dù triệu chứng này đã trở nên quen thuộc, nhưng điều quan trọng là phải hiểu rằng ho cảnh báo về sự cần thiết phải có biện pháp phục hồi sức khỏe đường hô hấp.

Ho do hút thuốc phát sinh từ việc tiếp xúc lâu dài với khói thuốc lá. Khói thuốc chứa hơn 7000 chất hóa học, hầu hết trong số chúng đều là chất độc và kích thích niêm mạc đường hô hấp. Những chất này có thể gây viêm, sưng tấy, và thu hẹp (tắc nghẽn) đường hô hấp. Tuy nhiên, không chỉ các thành phần hóa học trong khói thuốc đóng vai trò trong việc gây ho mà còn cả đặc điểm đặc biệt của nicotine.

Khói thuốc — chứa hơn 7000 chất hóa học, như nhựa, carbon monoxide, formaldehyde, acetone và các chất gây ung thư khác, có tác dụng phá hủy phổi. Những chất này kích thích niêm mạc phế quản, dẫn đến viêm và làm rối loạn chức năng của đường hô hấp.

Nicotine — chủ yếu tác động lên các lông tơ trong phế quản, làm gián đoạn hoạt động bình thường của chúng. Lông tơ này hoạt động như một rào cản tự nhiên giúp làm sạch đường hô hấp khỏi đờm, bụi và vi khuẩn. Khi nicotine phá hủy chức năng của lông tơ, đờm bắt đầu tích tụ trong phế quản, gây ho và khó thở.

Sự kích thích liên tục của đường hô hấp — việc tiếp xúc thường xuyên với khói thuốc dẫn đến viêm mạn tính phế quản và gia tăng tiết đờm. Quá trình này là nền tảng của viêm phế quản mãn tính và các bệnh lý khác của hệ hô hấp.

Ho do hút thuốc có thể được chia thành hai loại dựa trên độ dài và tính chất của nó.

Ho cấp tính: Thường xuất hiện ngay sau khi bắt đầu hút thuốc hoặc sau một thời gian hút thuốc kéo dài. Ho này đi kèm với việc khạc đờm và thường nặng hơn vào buổi sáng. Điều này là do việc tích tụ đờm và chất độc trong phế quản trong suốt đêm gây kích thích khi thức dậy. Trong một số trường hợp, ho cấp tính có thể dần dần chuyển thành ho mãn tính nếu không có biện pháp điều trị và từ bỏ thuốc.

Ho mãn tính: Là loại ho kéo dài trên ba tháng mỗi năm và tái phát hàng năm. Thường xảy ra ở những người hút thuốc lâu năm. Ho mãn tính thường đi kèm với việc khạc đờm thường xuyên, có thể có màu vàng hoặc xanh, cho thấy có viêm hoặc nhiễm trùng. Ho mãn tính là dấu hiệu đầu tiên của viêm phế quản mãn tính và có thể dẫn đến các bệnh khác như khí phế thũng hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.

Điều trị ho do hút thuốc yêu cầu một phương pháp toàn diện nhằm giảm kích thích đường hô hấp, phục hồi chức năng niêm mạc và loại bỏ nguyên nhân gốc rễ của ho — hút thuốc.

Ngừng hút thuốc: Bước quan trọng và hiệu quả nhất trong điều trị ho do hút thuốc là từ bỏ hoàn toàn thuốc lá. Ngừng hút thuốc là bước đầu tiên để phục hồi đường hô hấp, cải thiện chức năng của lông tơ phế quản và giảm viêm. Các nghiên cứu cho thấy sự cải thiện tình trạng đường hô hấp bắt đầu chỉ sau vài tuần ngừng hút thuốc, và ho sẽ dần dần giảm bớt. Tuy nhiên, cần hiểu rằng quá trình phục hồi có thể mất vài tháng hoặc thậm chí nhiều năm, đặc biệt nếu người đó hút thuốc trong thời gian dài.

Uống nước ấm: Việc uống các loại đồ uống ấm như trà mật ong, trà chanh hoặc nước sắc từ hoa hồng dại giúp làm loãng đờm và hỗ trợ việc khạc đờm hiệu quả hơn. Nước ấm giúp làm ẩm đường hô hấp, giảm kích thích và hỗ trợ làm sạch chúng. Đặc biệt có lợi là những đồ uống chứa vitamin C, giúp tăng cường hệ miễn dịch và thúc đẩy quá trình phục hồi niêm mạc.

Thuốc long đờm: Có nhiều loại thuốc long đờm như bromhexin và carbocisteine có thể giúp làm dễ dàng việc khạc đờm và giảm độ nhớt của đờm. Những thuốc này giúp loại bỏ đờm tích tụ trong đường hô hấp và cải thiện khả năng thông thoáng của phế quản. Tuy nhiên, các thuốc này chỉ nên được sử dụng theo chỉ định của bác sĩ, vì chúng có thể có chống chỉ định khi có bệnh lý về gan hoặc thận.

Hít hơi: Việc hít hơi nước nóng với dung dịch muối sinh lý hoặc tinh dầu, ví dụ như tinh dầu khuynh diệp, giúp làm sạch đường hô hấp và giảm viêm. Tinh dầu khuynh diệp có tác dụng kháng khuẩn và chống viêm, giúp phục hồi niêm mạc nhanh chóng. Hít hơi giúp làm ẩm đường hô hấp, giảm sưng tấy và kích thích việc thải đờm.

Duy trì độ ẩm không khí: Không khí khô có thể kích thích đường hô hấp và làm tăng ho. Việc sử dụng máy tạo độ ẩm trong các phòng mà người ta dành nhiều thời gian giúp duy trì độ ẩm lý tưởng và ngăn ngừa niêm mạc bị khô. Điều này hỗ trợ cải thiện chức năng của lông tơ và làm dễ dàng việc khạc đờm.

Hoạt động thể chất: Việc tập thể dục thường xuyên giúp cải thiện thông khí phổi, tăng cường sức bền và củng cố hệ miễn dịch. Các bài tập thể dục vừa phải cũng giúp làm loãng đờm và cải thiện khả năng khạc đờm. Chạy bộ, đi bộ ngoài trời hoặc tập thở có thể có tác dụng tích cực trong việc phục hồi phổi.

Nếu ho do hút thuốc không thuyên giảm sau khi ngừng hút thuốc hoặc đi kèm với các triệu chứng lo ngại khác, cần gặp bác sĩ. Cũng nên tìm sự trợ giúp y tế nếu ho:

Nếu ho trở thành mãn tính và đờm có màu vàng hoặc xanh, có thể có dấu hiệu nhiễm trùng đường hô hấp và cần có phác đồ điều trị từ bác sĩ.

Ho do hút thuốc không chỉ là một triệu chứng khó chịu mà còn là một cảnh báo nghiêm trọng về vấn đề của đường hô hấp. Ở giai đoạn đầu, việc từ bỏ thuốc lá và tuân theo các phương pháp điều trị có thể giảm đáng kể tình trạng ho. Tuy nhiên, nếu ho không giảm và có thêm các triệu chứng như khó thở hoặc máu trong đờm, cần gặp bác sĩ để chẩn đoán và điều trị. Càng sớm có quyết định điều trị và từ bỏ thuốc lá, cơ hội tránh được các bệnh nghiêm trọng như viêm phế quản mãn tính hoặc khí phế thũng sẽ càng cao.