Hóc là khi một vật thể lạ (thức ăn, đồ chơi, tiền xu, v.v.) rơi vào đường hô hấp, làm tắc nghẽn luồng không khí đến phổi. Đây là tình trạng khá phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 3 tuổi, khi các bé khám phá thế giới xung quanh bằng miệng và thường xuyên cho đồ vật vào miệng.
Nguyên nhân gây hóc ở trẻ em:
- Nuốt thức ăn nhanh, đặc biệt là những món cứng hoặc nhỏ (chẳng hạn như hạt, kẹo, nho, miếng thịt hoặc phô mai).
- Đồ chơi hoặc vật dụng mà trẻ có thể vô tình cho vào miệng.
- Thiếu khả năng nhai hoặc không có răng ở trẻ nhỏ.
- Rối loạn trong việc phối hợp động tác nuốt, đặc biệt là ở trẻ nhỏ.
Cách phòng ngừa hóc:
- Giám sát trẻ khi ăn: Không để trẻ ăn một mình hoặc chơi với đồ chơi có thể lọt vào đường hô hấp.
- Chia thức ăn thành những miếng nhỏ: Đặc biệt là đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
- Sử dụng đồ chơi an toàn, phù hợp với độ tuổi của trẻ.
- Tránh các vật nhỏ như tiền xu, cúc áo, đồ chơi nhỏ và đảm bảo chúng không lọt vào tay trẻ.
Cách xử lý khi trẻ bị hóc: Nếu trẻ bị hóc, quan trọng nhất là giữ bình tĩnh và hành động nhanh chóng. Dưới đây là các phương pháp giúp đỡ tùy thuộc vào độ tuổi của trẻ.
Dành cho trẻ sơ sinh (dưới 1 tuổi):
- Đặt trẻ úp mặt xuống trên cẳng tay của bạn, hỗ trợ đầu và cổ trẻ sao cho đầu thấp hơn thân.
- Dùng lòng bàn tay vỗ nhẹ vào lưng trẻ, vào vùng giữa xương bả vai 5 lần (đảm bảo đầu vẫn thấp hơn thân).
- Nếu chưa giúp được, lật trẻ lại, giữ cố định đầu và thực hiện 5 lần ấn vào ngực trẻ bằng hai ngón tay.
Dành cho trẻ lớn hơn 1 tuổi:
- Yêu cầu trẻ cúi người về phía trước.
- Nếu trẻ vẫn không thể thở, thực hiện 5 lần vỗ nhẹ vào lưng giữa hai xương bả vai.
- Nếu vẫn chưa đủ, thực hiện phương pháp Heimlich (tạo áp lực trong ngực để đẩy vật thể lạ ra ngoài).
- Đặt trẻ quay lưng lại với bạn.
- Ôm lấy ngực trẻ và thực hiện một số cú đẩy nhanh từ vùng bụng, ngay trên rốn.
Nếu trẻ mất ý thức hoặc không thể thở lại:
- Gọi ngay bác sĩ.
- Nếu cần, bắt đầu thực hiện hồi sức tim phổi, bắt đầu bằng việc ép ngực và hô hấp nhân tạo.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
- Nếu sau khi vật thể lạ ra khỏi đường hô hấp, trẻ vẫn tiếp tục ho, khó thở hoặc gặp khó khăn trong việc thở.
- Nếu trẻ mất ý thức hoặc trở nên yếu đuối.
- Sau sự cố, bạn nên đưa trẻ đi khám để kiểm tra xem có tổn thương nào ở đường hô hấp hoặc phổi hay không, và để đảm bảo không có mảnh thức ăn hay vật thể nào còn sót lại.
- Nếu bạn không chắc chắn liệu vật thể lạ đã được lấy ra hoàn toàn hay chưa, dù trẻ có vẻ bình thường.
Kết luận:
Hóc ở trẻ em là một tình huống rất nguy hiểm, đòi hỏi phải phản ứng nhanh chóng. Càng hành động nhanh chóng, nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ càng thấp. Luôn giám sát sự an toàn của trẻ, đặc biệt là khi ăn, và sẵn sàng xử lý tình huống nếu có sự cố xảy ra.
