Tác hại của khói thuốc thụ động và lý do tại sao nó nguy hiểm như thuốc lá chủ động

Khói thuốc thụ động (hay còn gọi là khói thuốc thứ cấp) là việc hít phải khói từ thuốc lá, xì gà hoặc các sản phẩm thuốc lá khác mà những người xung quanh hút. Nhiều người cho rằng nếu họ không hút thuốc thì họ sẽ không bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, nghiên cứu chỉ ra rằng khói thuốc thụ động có thể nguy hiểm đối với sức khỏe như thuốc lá chủ động. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu tại sao điều này lại đúng, những căn bệnh mà khói thuốc thụ động có thể gây ra, và cách bảo vệ bản thân cũng như người thân khỏi tác hại của nó.

Khói thuốc thụ động là gì?

Khói thuốc thụ động là quá trình khi một người hít phải khói thuốc mà không hút thuốc trực tiếp. Khói này phát ra từ điếu thuốc, xì gà hoặc thuốc lá điện tử đang cháy, cũng như từ khói mà người hút thuốc thở ra. Khói thuốc thụ động bao gồm hai loại:

Khói chính: Là khói mà người hút thuốc hít vào và thở ra.

Khói phụ: Là khói phát ra từ phần đầu thuốc đang cháy, chẳng hạn như điếu thuốc hoặc xì gà.

Cả hai loại khói này đều chứa hơn 7.000 hóa chất, nhiều trong số đó là chất gây ung thư.

Tại sao khói thuốc thụ động lại nguy hiểm?

Bất kể bạn có phải là người hút thuốc hay không, tất cả các hình thức khói thuốc đều có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe. Dưới đây là những lý do tại sao khói thuốc thụ động lại nguy hiểm như khói thuốc chủ động:

Các hóa chất trong khói thuốc Khói thuốc chứa nhiều hóa chất, nhiều trong số đó là độc hại và có thể gây ung thư. Một số chất gây hại bao gồm:

Cadmium: Là kim loại nặng tích tụ trong thận và có thể gây suy thận.

Benzene: Là chất gây ung thư, làm tăng nguy cơ mắc bệnh bạch cầu.

Nhựa thuốc lá: Là chất bám vào phổi và làm suy giảm chức năng của phổi.

Cyanide (Hidro xianua): Là chất độc làm giảm khả năng trao đổi oxy của tế bào.

Khi hít phải khói thuốc thụ động, bạn cũng tiếp xúc với những hóa chất nguy hiểm này.

Ảnh hưởng đến hệ hô hấp Khói thuốc thụ động gây tổn thương đường hô hấp ngay cả khi bạn không hút thuốc. Việc hít phải khói thuốc thường xuyên có thể dẫn đến các vấn đề như:

Viêm phế quản mãn tính: Là tình trạng viêm các ống phế quản gây ho mãn tính và khó thở.

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD): Là căn bệnh làm khó thở do tổn thương phổi.

Hen suyễn: Khói thuốc thụ động có thể gây ra các cơn hen suyễn, ngay cả với những người chưa bao giờ mắc bệnh này.

Tăng nguy cơ ung thư Một trong những hậu quả nguy hiểm nhất của khói thuốc thụ động là nguy cơ ung thư. Có bằng chứng cho thấy việc tiếp xúc lâu dài với khói thuốc thứ cấp có thể dẫn đến ung thư phổi, ung thư miệng, ung thư họng và các cơ quan khác. Những người có nguy cơ cao nhất:

Trẻ em có cha mẹ hút thuốc.

Những người không hút thuốc nhưng làm việc trong môi trường có người hút thuốc.

Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú.

Các triệu chứng của việc tiếp xúc với khói thuốc thụ động

Việc tiếp xúc lâu dài hoặc thường xuyên với khói thuốc thụ động có thể dẫn đến các triệu chứng khác nhau, là dấu hiệu để bạn tìm kiếm sự giúp đỡ y tế. Các triệu chứng phổ biến của khói thuốc thụ động:

Ho thường xuyên, đặc biệt vào buổi sáng.

Khó thở hoặc thở gấp.

Đau đầu và chóng mặt.

Mệt mỏi và cáu kỉnh.

Đau tức ngực hoặc cổ họng.

Cách chẩn đoán việc tiếp xúc với khói thuốc thụ động

Hiện nay chưa có xét nghiệm y tế cụ thể nào để xác định mức độ tiếp xúc với khói thuốc thụ động. Tuy nhiên, việc chẩn đoán các bệnh liên quan đến khói thuốc có thể được thực hiện qua các phương pháp như:

Chụp X-quang phổi: Để phát hiện các tổn thương hoặc thay đổi trong phổi.

Kiểm tra chức năng hô hấp (Spirometry): Để đánh giá dung tích phổi và khả năng hoạt động của phổi.

Xét nghiệm máu: Để xác định mức độ carbon monoxide hoặc các chất độc hại khác.

Cách bảo vệ bản thân khỏi khói thuốc thụ động

Bảo vệ bản thân khỏi khói thuốc thụ động là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe. Dưới đây là một số khuyến nghị giúp giảm thiểu nguy cơ tiếp xúc với khói thuốc thụ động:

Tránh xa các khu vực có khói thuốc Một trong những cách hiệu quả nhất để tránh khói thuốc thụ động là không đến các khu vực có người hút thuốc. Nếu không thể tránh, hãy cố gắng vào nơi có thông gió tốt.

Giáo dục và thông tin Việc giáo dục mọi người về tác hại của khói thuốc thụ động là rất quan trọng, đặc biệt trong các gia đình có người hút thuốc. Tạo sự không khoan nhượng đối với việc hút thuốc ở các nơi công cộng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh tật.

Phát triển các luật chống thuốc lá Nhiều nơi đã có các luật cấm hút thuốc ở các không gian công cộng, nhà hàng và nơi làm việc. Việc duy trì và phát triển những luật này rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Hỗ trợ cho người hút thuốc Nếu ai đó trong gia đình bạn hút thuốc, hãy đề nghị giúp đỡ họ từ bỏ thói quen này. Sử dụng các sản phẩm hỗ trợ, hỗ trợ tâm lý và các nhóm hỗ trợ bỏ thuốc có thể giúp họ bỏ thuốc hiệu quả hơn.

Các bệnh do khói thuốc thụ động gây ra

Khói thuốc thụ động có thể gây ra nhiều bệnh, bao gồm:

Ung thư phổi: Tiếp xúc lâu dài với khói thuốc làm tăng nguy cơ ung thư phổi, một bệnh nguy hiểm chết người.

Bệnh tim mạch: Nicotine và carbon monoxide có thể làm tăng huyết áp và ảnh hưởng đến hoạt động của tim.

Đột quỵ: Nghiên cứu cho thấy khói thuốc thụ động có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ.

Bệnh hô hấp: Các bệnh phổi mãn tính và hen suyễn.

Vấn đề sinh sản: Phụ nữ tiếp xúc với khói thuốc có thể có nguy cơ vô sinh cao hơn.

Kết luận

Khói thuốc thụ động là mối nguy hiểm không kém thuốc lá chủ động và có thể gây ra các hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe. Dù bạn có hút thuốc hay không, việc hít phải khói thuốc có thể dẫn đến các bệnh như ung thư, bệnh tim mạch và các vấn đề về hô hấp. Để giảm thiểu nguy cơ, hãy tránh xa những khu vực có người hút thuốc, hỗ trợ các sáng kiến chống thuốc lá và giúp đỡ những người muốn bỏ thuốc lá.

Hãy bảo vệ bản thân và gia đình khỏi tác hại của khói thuốc thụ động bằng cách thực hiện các lời khuyên của các chuyên gia y tế và sống một lối sống lành mạnh.