Nấm chân (mycosis chân) là một bệnh nhiễm trùng do các nấm gây bệnh, chủ yếu thuộc giống Dermatophytes, tấn công lớp da ngoài cùng, gây viêm, ngứa và bong tróc. Nấm phát triển mạnh trong môi trường ấm áp và ẩm ướt, vì vậy chân là nơi lý tưởng để nấm phát triển. Nấm chân thường xuất hiện ở những người phải đi giày nhiều, đặc biệt ở những nơi công cộng có độ ẩm cao như hồ bơi, phòng gym, phòng tắm và sauna.
Tại sao lại bị nấm chân?
Nấm chân phát triển khi có sự tiếp xúc trực tiếp với các bề mặt hoặc người bị nhiễm. Các yếu tố nguy cơ chính bao gồm:
- Đổ mồ hôi chân nhiều: Khi chân đổ mồ hôi thường xuyên, môi trường ẩm ướt lý tưởng cho sự phát triển của nấm sẽ hình thành.
- Đi giày chật hoặc giày làm từ chất liệu tổng hợp: Những loại giày này không thông thoáng, có thể làm nóng chân, tạo môi trường ẩm ướt.
- Thường xuyên đến các nơi công cộng: Những nơi như hồ bơi, phòng tắm và phòng gym, nơi có độ ẩm cao và người đi chân đất, là nguồn lây nhiễm chính.
- Hệ miễn dịch yếu: Các bệnh mãn tính như tiểu đường hoặc việc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch có thể làm tăng nguy cơ bị nhiễm nấm.
- Không thể giữ chân khô ráo và sạch sẽ: Nếu chân thường xuyên ở trong vớ hoặc giày ẩm, nguy cơ bị nhiễm nấm sẽ cao hơn.
Cách điều trị nấm chân
Điều trị bằng thuốc:
- Kem và thuốc mỡ chống nấm: Đây là phương pháp điều trị chính trong giai đoạn đầu. Các thuốc như Lamisil, Mycostatin, Lotrimin được bôi trực tiếp lên vùng da bị nhiễm. Để đạt hiệu quả tốt nhất, cần rửa và lau khô da trước khi bôi thuốc.
- Bột chống nấm: Bột chống nấm giúp giảm độ ẩm trong giày và ngăn ngừa tái nhiễm. Các sản phẩm này cũng có thể được sử dụng để phòng ngừa sự lây lan của nấm.
- Thuốc dạng viên: Đối với những trường hợp nặng khi điều trị tại chỗ không hiệu quả, bác sĩ có thể kê thuốc toàn thân như Lamisil, Sporanox hoặc Diflucan. Những thuốc này giúp tiêu diệt nấm từ bên trong cơ thể và hiệu quả đối với các vùng nhiễm rộng.
Vệ sinh cá nhân:
- Rửa chân và lau khô kỹ: Việc rửa và lau khô chân kỹ lưỡng là rất quan trọng, đặc biệt là các kẽ giữa các ngón chân, vì đây là nơi nấm thường trú ngụ. Sử dụng khăn mềm và tránh dùng chung với người khác.
- Sử dụng sản phẩm kháng khuẩn và chống nấm: Trên thị trường có các sản phẩm chăm sóc móng và da chân giúp ngăn ngừa nhiễm trùng và làm lành nhanh chóng.
- Thay vớ và giày hàng ngày: Nên mang vớ làm từ chất liệu tự nhiên (bông, len) vì chúng thấm hút tốt. Giày cần thoải mái và thông thoáng.
Các phương pháp dân gian:
- Ngâm chân với giấm: Pha giấm táo (hoặc giấm thường) với nước theo tỷ lệ 1:1 và ngâm chân trong dung dịch này khoảng 15–20 phút. Giấm giúp tiêu diệt nấm và giảm viêm.
- Dầu tràm trà: Dầu tràm trà có tính chất kháng khuẩn và chống nấm. Bôi vài giọt dầu lên vùng bị nhiễm 1–2 lần mỗi ngày để giảm triệu chứng.
- Baking soda: Baking soda là một phương pháp hữu hiệu để giảm ngứa và khó chịu. Có thể sử dụng dưới dạng bột (trộn với một ít nước) hoặc thêm vào nước ngâm chân.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Nếu nấm không khỏi sau 2–3 tuần tự điều trị hoặc triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn, có thể đây là dấu hiệu cho thấy nhiễm trùng cần được điều trị chuyên sâu. Bạn nên gặp bác sĩ trong các trường hợp sau:
- Ngứa, sưng hoặc viêm nghiêm trọng: Nếu bạn cảm thấy khó chịu, đau hoặc sưng viêm rõ rệt.
- Nhiễm trùng lan rộng ra các bộ phận khác hoặc móng: Nấm có thể lan sang các vùng da khác hoặc ảnh hưởng đến móng chân, cần có phác đồ điều trị khác.
- Xuất hiện mủ hoặc áp xe: Nếu có sự xuất hiện của mủ hoặc các vết áp xe, đó có thể là dấu hiệu nhiễm khuẩn do vi khuẩn đi kèm.
Bác sĩ có thể kê các loại thuốc chống nấm mạnh hơn, bao gồm thuốc viên, và nếu có tổn thương nghiêm trọng hoặc biến chứng, có thể sẽ cần phải loại bỏ móng bị nhiễm.
Phòng ngừa nấm chân:
- Mang giày làm từ chất liệu tự nhiên (da, vải, nhung), giúp thông thoáng và tránh tiết mồ hôi.
- Sử dụng bột hoặc xịt chống nấm cho giày. Điều này giúp ngăn ngừa sự phát triển của nấm, đặc biệt là khi bạn có xu hướng đổ mồ hôi chân nhiều.
- Xử lý giày và vớ bằng các sản phẩm tiêu diệt nấm: Điều này giúp giảm nguy cơ tái nhiễm.
Kết luận
Nấm chân không chỉ là một bệnh khó chịu mà còn có tính lây lan, đòi hỏi phải có sự chăm sóc và điều trị kịp thời. Nếu bạn nhận thấy các triệu chứng như ngứa, bong tróc, nứt nẻ hoặc đỏ da, quan trọng là không trì hoãn việc điều trị. Càng sớm bắt đầu chiến đấu với nhiễm trùng, bạn sẽ càng nhanh chóng loại bỏ được vấn đề và ngăn chặn sự lây lan của nó.
