Thoái hóa đốt sống cổ là một căn bệnh thoái hóa đĩa đệm đốt sống cổ, ngày càng phổ biến ở người trưởng thành và thậm chí là giới trẻ. Bệnh phát triển từ từ và các dấu hiệu đầu tiên có thể khó nhận biết. Tuy nhiên, việc nhận diện kịp thời các triệu chứng và phòng ngừa đúng cách có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng như thoát vị đĩa đệm, lồi đĩa đệm và các hội chứng đau mãn tính.
Thoái hóa đốt sống cổ là gì?
Thoái hóa đốt sống cổ là sự thoái hóa (mòn) của các đĩa đệm ở vùng cổ, dẫn đến thay đổi cấu trúc của các đĩa đệm, giảm độ đàn hồi và chiều cao của chúng. Điều này có thể gây chèn ép các rễ thần kinh và mạch máu, dẫn đến đau và các triệu chứng khác. Quá trình này đi kèm với viêm và suy giảm chức năng của các cấu trúc cột sống.
Nguyên nhân gây thoái hóa đốt sống cổ
Các nguyên nhân chính gây ra bệnh bao gồm:
- Tư thế sai: Việc giữ cơ thể trong một tư thế lâu dài (chẳng hạn như làm việc ngồi nhiều) gây quá tải cho vùng cổ.
- Lối sống ít vận động: Thiếu vận động khiến cơ bắp và dây chằng yếu đi.
- Thay đổi theo tuổi tác: Khi lớn tuổi, đĩa đệm mất độ đàn hồi và bắt đầu bị hư hỏng.
- Chấn thương vùng cổ: Những cú va đập và tổn thương có thể làm tăng tốc quá trình thoái hóa.
- Di truyền: Yếu tố di truyền cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển bệnh.
Triệu chứng sớm của thoái hóa đốt sống cổ
Thoái hóa đốt sống cổ phát triển từ từ và các triệu chứng có thể âm thầm trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, nếu nhận thấy các dấu hiệu sau, bạn cần chú ý:
- Cứng cổ Cảm giác cứng cổ vào buổi sáng, đặc biệt sau khi làm việc lâu với máy tính hoặc đọc sách, có thể là dấu hiệu đầu tiên của bệnh.
- Đau đầu Đau đầu âm ỉ, tập trung ở vùng chẩm và tăng lên khi xoay đầu có thể là triệu chứng của việc chèn ép các rễ thần kinh ở vùng cổ.
- Tê và ngứa ở tay Nếu bạn cảm thấy tê hoặc ngứa ở các ngón tay, đó có thể là do lưu thông máu kém hoặc thần kinh bị chèn ép tại cổ.
- Chóng mặt Chóng mặt, đặc biệt khi xoay đầu nhanh, có thể là dấu hiệu của việc co thắt cơ cổ và chèn ép động mạch cột sống.
- Tiếng lục cục khi xoay đầu Mặc dù tiếng lục cục ở cổ không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của bệnh, nhưng khi kết hợp với các triệu chứng khác, nó có thể chỉ ra sự phát triển của thoái hóa đốt sống cổ.
Chẩn đoán thoái hóa đốt sống cổ
Để chẩn đoán chính xác thoái hóa đốt sống cổ, cần thực hiện một số xét nghiệm. Các phương pháp chẩn đoán hiệu quả bao gồm:
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): Giúp phát hiện sự thay đổi ở các đĩa đệm và tình trạng chèn ép rễ thần kinh.
- Chụp X-quang: Giúp phát hiện các thay đổi trong cấu trúc xương của cột sống.
- Chụp cắt lớp vi tính (CT): Được sử dụng để đánh giá mức độ tổn thương của xương và sụn.
- Điện cơ (EMG): Đánh giá tình trạng các sợi thần kinh và cơ bắp, phát hiện tình trạng chèn ép thần kinh.
Phương pháp phòng ngừa thoái hóa đốt sống cổ
Thoái hóa đốt sống cổ có thể được phòng ngừa thông qua một số phương pháp đơn giản và dễ thực hiện. Quan trọng là duy trì thói quen và chú ý đến tình trạng cổ và cột sống.
- Thay đổi tư thế động thay vì tĩnh Sau mỗi 30-40 phút làm việc trên máy tính hoặc ngồi lâu, bạn nên nghỉ ngơi. Quan trọng là thực hiện các động tác nghiêng đầu, xoay nhẹ và bài tập cho vùng vai.
- Sắp xếp vị trí làm việc đúng cách Cần điều chỉnh bàn làm việc sao cho màn hình ở ngang tầm mắt và ghế có lưng tựa hỗ trợ cột sống dưới và có thể điều chỉnh chiều cao. Những điều chỉnh đơn giản này giúp giảm tải cho vùng cổ.
- Tăng cường cơ cổ và lưng Vận động thể chất giúp tăng cường cơ bắp và ngăn ngừa bệnh về cột sống. Bơi lội, yoga và pilates là những cách tuyệt vời để giảm căng thẳng cho cơ cổ và lưng. Vào mùa đông, bạn có thể thêm các bài tập tại nhà với dây thun và bài tập kéo giãn.
- Ngủ đúng tư thế trên gối phù hợp Sử dụng gối có độ cứng vừa phải giúp duy trì đường cong tự nhiên của cổ. Gối quá cao hoặc quá thấp có thể gây thêm vấn đề cho vùng cổ của bạn.
- Kiểm soát tư thế cơ thể Giữ tư thế đúng khi ngồi và đi lại. Sử dụng thiết bị hỗ trợ tư thế hoặc nhắc nhở trên điện thoại giúp bạn duy trì tư thế cơ thể đúng cách.
- Chế độ ăn uống cân bằng Các thực phẩm giàu canxi (phô mai, sữa), magiê (hạt, rau xanh) và vitamin D (cá béo, trứng) giúp củng cố xương và cơ bắp, góp phần duy trì sức khỏe cột sống.
- Tránh bị lạnh Vào mùa lạnh, bảo vệ cổ khỏi gió lạnh. Đeo khăn quàng hoặc mặc áo có cổ cao giúp ngăn ngừa viêm cơ cổ.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Nếu các triệu chứng của thoái hóa đốt sống cổ không biến mất hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, bạn cần đi khám bác sĩ. Đặc biệt, bạn nên lưu ý nếu:
- Cảm thấy đau cổ dữ dội kéo dài nhiều ngày.
- Mất cảm giác ở tay hoặc chân.
- Chóng mặt trở nên nặng hơn khi vận động.
- Đau khi vận động hoặc tập thể dục.
Điều trị thoái hóa đốt sống cổ
Các phương pháp điều trị chính cho thoái hóa đốt sống cổ bao gồm:
- Điều trị bằng thuốc: Thuốc chống viêm (như ibuprofen), thuốc giảm đau và giãn cơ giúp giảm cơn đau.
- Các phương pháp vật lý trị liệu: Mát-xa, trị liệu bằng tay, điện trị liệu và laser trị liệu giúp phục hồi sự linh hoạt và giảm đau.
- Tập luyện trị liệu: Các bài tập thường xuyên giúp tăng cường cơ cổ và lưng.
- Phẫu thuật: Trong trường hợp hiếm, nếu điều trị bảo tồn không hiệu quả, có thể cần phẫu thuật.
Khuyến nghị kết luận
Thoái hóa đốt sống cổ là một bệnh phát triển dần dần, nhưng nếu được phòng ngừa và điều trị kịp thời, bạn có thể tránh được các biến chứng nghiêm trọng. Quan trọng là luôn chú ý đến tình trạng cổ, sắp xếp nơi làm việc đúng cách, tập thể dục đều đặn và kiểm soát tư thế. Nếu các triệu chứng không giảm, hãy đến bác sĩ để chẩn đoán và điều trị kịp thời.
